جزوه درس جامعه شناسی ارتباط جمعی

جزوه درس جامعه شناسی ارتباط جمعی

فصل اول ( چیستی ارتباط اجتماعی )

1 – ارتباط بین انسان ها چیست ؟

1 - ارتباط بین انسانها اساس شکل گیری جامعه انسانی به معنای واقعی است .

2 – بسط و تراکم ارتباطات موجبات بسط و تعالی فرهنگ را فراهم می سازد.

3 – در جریان ارتباط بین انسانها نه تنها دانسته ها، بلکه عقاید، نظرات و احساسات مورد تبادل قرار می

گیرند.

4 – فرآیند ارتباط بین انسانها با استفاده از نمادهایی چند صورت می گیرد.این نمادها به صورت یا شیوه

که تجلی کند، حامل پیام انسانی به انسان دیگر یا انسان هایی به انسان های دیگرند.

5 – ارتباط بین انسانها تنها در صورت تماس فیزیکی صورت نمی پذیرد، بلکه از طریق یادآوری

دیگران، یا با استفاده از پیامهای مکتوب یا ضبط شده آنان، می توان در ارتباط با آنان قرار گرفت .

2 – دانشمندان گوناگون در مورد ارتباط چه تعاریفی ارائه کرده اند؟

ارتباط را عبارت از انتقال معانی یا پیام از طریق نمادهایی چند می دانند .

ارتباط عبارت است از فن انتقال اطلاعات، افکار و رفتار از شخصی به شخص دیگر.

3 – نمادها کدامند و نمادگرایی چیست؟

نماد از مفاهیم بسیار مهم در جامعه شناسی ارتباطات به حساب می آید. ارتباط انسانها هرگز بدون نماد میسر

 نیست و در بسیاری از موارد، ماهیت ارتباط خود تحت تاثیر نمادها قرار می گیرد. در واقع، یک پرچم نمادی

است که ویژگی های ملیتی را می رساند.

4 – آیا در جریان فرآیند ارتباطی بین انسان ها فقط فکر و اندیشه انتقال می یابد؟

خیر. در جریان ارتباط بین انسانها نه تنها دانسته ها، بلکه عقاید، نظرات و احساسات مورد تبادل قرار می گیرند.

5 – آیا ارتباط بین انسانها با تعالی و تکامل فرهنگ مرتبط است؟

بله . بسط و تراکم ارتباطات موجبات بسط و تعالی فرهنگ را فراهم می سازد.

6 – در جریان ارتباط بین انسانها، از علایم خاصی چون سخن استفاده می شود، اما آیا در جریان

همین فرآیند ( ارتباط انسانی ) می توان از حرکات یا حاملهایی چون لبخند و... نیز استفاده کرد؟

لبخند حامل یک پیام انسانی، از انسانی به انسان دیگر که خود نشانه شادی و یا خوشبختی است و در شاخه

ارتباطات غیرکلامی و در فرآیند انسانی است .

7 – نماد در معنای عام و خاص چیست؟

نماد در معنای خاص: نشان یا علامتی است که برای تجسم واقعیتی غیر مادی به کار می رود.

نماد در معنای عام : در معنای کلی نماد به معنای نشانی است قراردادی، نسبی و تابع شرایط محیطی ویژه .

8 – اندیشه های هربرت مید در مورد نماد کدامند؟

در بین مشاهیر علوم انسانی – اجتماعی تاثیر اندیشه مید در این زمینه بسیار بوده است – او بر ماهیت نمادین

هر رفتار آگاهانه و هوشمندانه تاکید دارد. به نظرش اگر « مفهوم من » از طریق واکنش در برابر افعال خویشتن

از دیدگاه آنان در جریان کنش و واکنش با آنها قرار می گیریم، شکل می پذیرد، این امر صرفا از طریق اتخاذ

نقش « دیگری تعمیم یافته »، در جریان کاربرد نمادهای معنی دار صورت پذیر است. بدینسان نماد بیش از یک

انگیزه جانشین است، بیش از یک محرک صرف برای یک پاسخ شرطی یا انعکاسی است. چه، انعکاس شرطی،

یعنی پاسخ به یک محرک جانشین صرف، نیاز به آگاهی ندارد و حال آنکه پاسخ به یک نماد متضمن آگاهی

است .

فصل دوم( اهمیت ارتباط اجتماعی )

1 – فقدان ارتباط اجتماعی چه آثاری برجای می گذارد؟

ارتباط انسانی منشا فرهنگ به عنوان زمینه و مبنای حرکت و ارتقای انسانی است. فقدان ارتباط، به معنای

سکون نسبی در حیات انسانی و مانعی در راه هر نوع تعالی اجتماعی است و فقدان ارتباط باعث فقدان زبان می

شود.

2 – تعلق جهانی خبر چیست و در برابر کدام مفهوم دیگر قرار می گیرد؟

یکی از معانی مفهوم (                                            ) در انگلیسی( در کنار ویژگی های محلی و ...) تعلق

یک حادثه به یک محل، یا خاص بودن آن است.امروزه مفهوم جهانی بودن یا تعلق جهانی خبر یا واقعه به جای

آن مطرح می شود . بدین ترتیب یک خبر ساده ( بیان یکی از وزرای اوپک ) امواجی از تاثیر را در سطح جهان،

چه در حوزه اقتصاد، و چه در صحنه سیاست برمی انگیرد. این بدان معناست که در جامعه ارتباطات مفهوم

جهانی به جای ملی یا محلی نشسته است .                                              

3 – سوروکین جوامع جدید صنعتی را از دیدگاه ارتباط اجتماعی چگونه می بیند؟

از دیدگاه دیگر و با در نظر گرفتن بحران جوامع جدید صنعتی، سوروکین جامعه شناس معاصر، بر این نکته

تاکید دارد که یکی از شاخص های ورود جوامع به عصر حسی، کاستی یا اختلال در ارتباط انسانی است. آنگاه

که به زعم او ایدئولوژی به فراموشی سپرده می شود و شئ سروری، موجبات انتقال ارزش از انسان به شئ را

فراهم می سازد، یا آنگاه که از خودبیگانگی در فراموشی خویشتن خویش و غربت انسانی تجلی می نماید، روابط

انسانی صرفا تابع معیارهایی چون مصلحت گرایی و ماده گرایی می شود.در این چارچوب، ارتباط انسانها آسیب

پذیر، گذرا، شکننده و سست خواهد بود و همین روند به گسترش میزان طلاق، خودکشی، فحشا و همه

آسیبهای اجتماعی منجر خواهد گردید .

4 – تمایزات یک حیوان جمع زی با انسان اجتماعی از چه جهاتی مشهود است؟

در تمایز حیوانات جمع زی و انسان اجتماعی باید گفت: انسان می تواند اطلاعات کسب شده را مورد تحلیل قرار

دهد. به انتقاد از خود و سپس بهسازی روشهایش دست زند،گذشته ای را که در آن نبوده و آینده ای را که در

آن نخواهد بود، مجسم کند.

5 – پویایی نسبی اجتماعی به چه معناست؟

هرگز هیچ جامعه ای در حال سکون مطلق نیست و باز هرگز هیچ مرحله ای از حرکت تاریخی یک جامعه شاهد

سکون و عدم پویایی مطلق نیست . آنچه وجود دارد و قابل توجه است، حرکت بطئ یا سریع اجتماعی است. در

بعضی از موارد، جوامع در حالتی چنان ساکن به سرمی برند که شبه ایستا به نظر می آیند.

6 – کاستی در ارتباط اجتماعی چه آثاری بر جای می گذارد؟

کاستی در ارتباط اجتماعی موجب پیدایی آسیبهای روانی است که خود می تواند به صوری بسیار نظیر

 خودکشی و ... تجلی نمایند.

7 – مفهوم خلاء از دیدگاه دورکیم به چه معناست؟

امیل دورکیم، در اثرش « خودکشی» به همین نتیجه دست می یابد. از این رو از دیدگاه او،خودکشی بیش از

آنکه منبعث از تنگدستی، مرض یا حتی نقص عضو باشد، از خلاء بین فرد و جامعه یا کاستی در روابط انسانی

منشا می گیرد.

فصل سوم ( انواع ارتباط اجتماعی )

1 – تلویزیون اروپایی چیست؟ چه مشکلاتی در راه بسط چنین تجربیاتی در جهان ارتباط جمعی

وجود دارد؟

منظور تلویزیونی است که بدون وابستگی به یک کشور خاص برای همه اروپای غربی برنامه تولید و پخش می

نماید . تفاوتهای زبان موجبات عدم درک برنامه ها را برای ملل گوناگون فراهم می سازد. تمایز آداب و رسوم

اجتماعی، طرز تفکر و ارزشهای اجتماعی که موجبات سرگردانی گردانندگان وسیله ارتباطی چند ملیتی را فراهم

می سازد و در مواردی چند به سوء تفاهم بین ملتها می انجامد.

2 – ارتباط مستقیم چیست؟

ارتباط مستقیم ارتباطی است بین فرد یا افرادی چند با فرد یا افرادی دیگر بدون آنکه وسیله یا فردی واسطه

وجود داشته باشد.

3 – ارتباط جهانی از چهار دیدگاه و با در نظر گرفتن چهار نوع ابزار مطرح است، این چهار نوع وسیله ارتباطی کدامند؟

1 – ابزار ارتباط جهانی نظیر تلفن، تلگراف، بی سیم و ...

2 – ابزار ارتباطی که صورت فرا ملی یافته اند، نظیر تلویزیون اروپایی

3 – وسایل ارتباط جمعی با انعکاس جهانی

4 – ابزار یا وسایل حمل و نقل که حرکت یا جابجایی انسانها را در سطح جغرافیا فراهم می آورند.

4 – ارتباط احساس برانگیز چیست؟ توسط چه کسی مطرح شد؟

فرآیند ارتباطی است که از طریق سخن یا نمادهای گوناگون برقرار می شود،بدون آنکه معنای دقیقی (محتوی )

انتقال یافته باشد. در جریان این فرآیند ارتباطی، صرفا حالات احساس گونه منتقل می شوند و همبستگی

اجتماعی و آمادگی روانی مشترک پدید می آورند. این مفهوم در آغاز توسط مالینوسکی به کار رفت .

5 – ارتباط معطوف به هدف در برابر کدام یک از انواع ارتباط قرار می گیرد؟

ارتباط احساس برانگیز

6 – فرا ارتباط چیست؟

به معنای ارتباطی است که قواعد ارتباط یا ارتباط های بعدی را مشخص سازد.

7 – ارتباطات حرکتی کدامند؟

ارتباطی است نه از طریق سخن، بلکه با حرکات. به عنوان مثال، زبان بدنی موجبات پیدایی ارتباط حرکتی را

فراهم می سازد . هر حرکت چهره، سر و یا دست معنایی را به ذهن طرف ارتباط متبادر می سازد و در هر

جامعه نیز تمایز می پذیرد.

فصل چهارم ( عناصر ارتباط اجتماعی )

1 – عمل وارونه چیست؟

گیرنده پیام به صور گوناگون امکان می یابد که بر فرستنده تاثیر گذارد و این تاثیر بازگشتی را عمل

 وارونه می خوانند .

2 – بازخورد و عوامل رادع در تحقق آن کدامند؟

تاثیر مخاطب بر فرستنده پیام را برخی با تعبیر پس خورد مطرح ساخته اند .زمانی که بین فرستنده و گیرنده

 پیام، رسانه یا وسیله ای به عنوان ابزار واسط ارتباطی قرار می گیرد، فرایند پس خورد با اشکالات بسیاری

مواجه می شود .

3 – آیا وسایل ارتباطی، عناصری خنثی و بدون هیچ تاثیر بر فرآیند ارتباط و پیام قابل انتقال هستند؟

خیر . در مورد تاثیر وسایل ارتباطی بر پیام و تمامی فرایند ارتباط و همچنین جامعه و محیط پیرامونشان، عقاید

بسیاری وجود دارد؛ برخی از خنثی بودن و صرفا حامل بودن این وسایل یاد می کنند، برخی دیگر بدین اعتقادند

که جامعه جدید از این وسایل چنان تاثیری شگرف برمی گیرد که ماهیتش تابعی از آنان است .

4 – فن سالاری چیست و در رابطه با وسایل ارتباط جمعی چه معنایی دارد؟

فن سالاری را یکی از بلایای قرن جدید می دانند که در جریان آن فنون و ابزار ساخته شده توسط انسان تعیین

کننده ارزشهای هستی اجتماعی است و یا در معنای دیگر، پیدایی و بسط فنون و ابزار صنعتی موجبات پیدایی

قشر جدیدی از انسانها را فراهم می سازد که با شناخت خاصی که از این وسایل دارند، به صورت قدرت هایی

 تازه تجلی می کنند و تعادل موجود در هرم قدرت را ناپدید می سازند .

5 – شیء سروری در چارچوب وسایل ارتباط جمعی دارای چه معنایی است؟

هنگامی است که اشیاء ارزش گذارند و انسان ارزش خود را از شئ یا وسیله اش می گیرد. در این شرایط حجم و

 مدل ماشین یک فرد شخصیت اجتماعی او را می سازند .زمانی که در وسیله ای نظیر تلویزیون از شیوه های

 هدایت از راه دور سود برمی گیرند و در جریان آن فنونی بسیار پیچیده نظیر تبلیغات تجاری فراآگاهی به کار

 می آیند، نیازهایی خاص می آفرینند، شئ یا کالایی را چنان در ذهن انسانها وارد می سازند که موجبات ایذای

 آنان و امحای تعادل را در هستی شان فراهم می سازد . از همین روست که اخلاق انسانی سستی می گیرد و

هزینه بر درآمد چنان پیشی می گیرد که فرد مجبور است سالهای آتی خود را فراموش گذارد و به زندگی

قسطی اعتیاد یابد . تمامی این فرایند به معنای اسارت انسان است در برابر شئ یا کالا و به طور کلی ساخته

هایش .

6 – خویشتن یابی در برابر کدام مفهوم قرار می گیرد و در جامعه شناسی وسایل ارتباط جمعی چه معنایی را به ذهن متبادر می سازد؟

در برابر مفهوم شئ سروری است . باید در صدد آگاهی انسانها برآمد، موجبات بازگشت به خویشتن یا خودیابی

را در آنان فراهم ساخت و کالا یا وسیله را در خدمت رفاه و سعادت آنان به کار گرفت .

فصل پنجم (صاحب نظران ارتباط اجتماعی)

1 – مک لوهان هر یک از وسایل را در امتداد یکی از حواس انسانی می داند، منظور چیست؟

هر وسیله ارتباطی امتداد یکی از حواس انسان است.به عنوان مثال، خط امتداد چشم و رادیو امتداد شنوایی

 است. به بیان دیگر با پیدایی خط انسان توانست به عمق تاریخ  رخنه کند  و دنیاهای دوردست را ببیند؛

همانطور که در زمان خود با انسانهایی که فرسنگها دور از او هستند آشنا شود. این نظرمک لوهان این ویژگی

صرفا از وسایل ارتباط جمعی نیست، بلکه همه وسایل چنین اند. به عنوان مثال، از دیدگاه او چرخ امتداد پاست .

2 – دورانهای سه گانه جوامع از دیدگاه مک لوهان با توجه به تطور وسایل ارتباط جمعی کدامند؟

دوران تمدن باستانی بدون خط

دوران تمدن دارای خط یا بصری

دوران تمدن مبتنی بر وسایل ارتباطی الکترونیک

3 – آیا مک لوهان به دورهای بسته در حرکت تاریخی جوامع می اندیشید؟

خیر . برخلاف بسیاری از صاحب نظران دگرگونی اجتماعی که بر دوره های بسته  - یعنی تکرار تاریخ و بازگشت

به دوران پیشین – تاکید می ورزند، مک لوهان بر این اعتقاد است که هر چند در تاریخ دورانهایی مشابه ادوار

 پیشین پدید می آیند، اما، هرگز شاهد تکرار دورانهای گذشته در اعصار جدید نیستیم. این نظریه را دوره های

باز یا مارپیچی می خوانند .

4 – منظور از سوگیری ارتباط چیست؟ چه کسانی بدان توجه داشته اند؟

مک لوهان همانند اینیس تاریخ غرب را تاریخ سوگیری ارتباط و انحصار دانش مبتنی برکتابت می داند . اینیس

در اثرش با همین نام( سوگیری ارتباط)، سلطه کتابت را مطمح نظر دارد.  به زعم این دو ( اینیس و مک لوهان

 ) برتری محض کتابت بعد از قرن 15 موجب کاستی در سنن شفاهی گردید . در چنین جامعه ای، بسیاری از

فعالیتهای ارتباطی انسان جدا از جمع و در خلوت صورت می پذیرد ( نگارش و مطالعه کتاب )و ملیت و ملی

گرایی بسط می پذیرد .  پیدایی جامعه شفاهی با ورود دیگر وسایل ارتباطی در کنار خط و کتابت، به معنای

بازگشت انسان به سوی جمع، آموزش در بین جمع و به زعم مک لوهان نوعی بازگشت به دورانهای نخست

انسانی است . پیداست که هم انیس و هم مک لوهان دوران سوگیری ارتباط یا سلطه کتابت را نامطلوب می

پندارند. آنان بر ورای عصر خط و کتابت به عصر تلویزیون نظر دارند . از نظر آنان، مخصوصا مک لوهان، تلویزیون

موجب می شود که توازنی سالم بین حواس پدید آید، با عصر تلویزیون فرهنگ شفاهی نضج می یابد، مشارکت

به جای ترک، عزلت جویی و رهایی می نشیند، همکاری و اندیشه جهانی جایگزین ملی گرایی ها مخصوصا ملی

گرایی های افراطی می گردد .

5 – پیدایی خط و کتابت موجد چه تاثیراتی در جوامع انسانی گردید؟

- با پیدایی خط و کتابت انتقال سینه به سینه دانستنی ها، جای خود را به انتقال مکتوب سپرد و از این طریق،

 از امحای بسیاری از تجربه های بشر جلوگیری شد . نگارش تجربه، به بقای آن و هم بقای نام صاحب آن

انجامید .

- با پیدایی خط، اندیشه جستجوگر بشر توانست به عمق تاریخ رخنه کند و دستاوردهای دوردست تاریخی بعد

 از گذشت دهها قرن در پیش روی ما قرار گیرد .

- از طریق نگارش دانستنی ها، تعالی فرهنگ و انباشت اطلاعات صورت پذیر گردید. هر نسل با در اختیار داشتن

پیام تمامی نسلهای پیشین، راه آینده را شکافت و خود پیام تاریخی خویش را برای آیندگان به یادگار گذارد .

- خط و کتابت به معنای آزادی انسان از قید انسانهای دیگر و رهایی از دوران انحصار ماقبل خط و کتابت بود.

انسانها توانستند خود در خلوت بیاموزند، بدون آنکه سالها به دنبال صاحب دانشی روند که شاید هم هرگز او را

نیابند .

- خط و کتابت نوید بخش دوران فردگرایی و تعالی مقام فرد فرد انسانهاست . زمانی که می توان تنها آموخت و

بدون نیاز به جمع همه تجربه های بشری را پیش روی داشت پس می توان از قید سنتها، تشریفات و آنچه با

جمع تحمیل می شود، رست .

6 – سه دوران مورد توجه رایزمن در تطور تاریخی جوامع بشر کدامند؟

1 – دوران سنت راهبر          2 - دوران خود راهبر             3 - دوران دیگر راهبر

7 – آدمک سازی چیست و در محدوده بحث وسایل ارتباط جمعی چه معنایی از آن در ذهن متبادر می شود؟

جامعه ارتباط جدید، موجد پیدایی شیوه هایی چند در راه تبلیغات تجاری است که بدان تبلیغات فراآگاهی

 اطلاق می شود. با بسط این شیوه ها، انسان جدید دچار ازخودبیگانگی، آدمک سازی و ... خواهد شد . وسایل

 ارتباط جمعی باعث می شوند که توده ها را تحت تاثیر قرار دهند، از تنوع حیات انسانی بکاهند و الگوی خاص

فکری و مصرفی پدید آورند که به این آدمک سازی می گویند یعنی القاء مسائل به اشخاص .

8 – مصرف تظاهری کدام است ؟

با بسط تبلیغات تجاری، مصرف از حالت طبیعی فراتر رفته، صوری افراطی، تصنعی و به طور کلی غیرمتعادل می

یابد. از طرفی نیازهای جدیدی در محدوده طبیعی نیازها ظهور می کنند که موجبات امحای تعادل روانی انسان

می شوند. از طرف دیگر مصرف تظاهری موجب رقابت در مصرف و ورشکستگی انسان جدید خواهد شد .

9 – تبلیغات فراآگاهی کدام است؟ به چه شیوه ای صورت می پذیرد؟

فنی خاص در تحمیل کالاهای مصرفی به توده هاست . بدین صورت که به همراه تبلیغ کالای خاص نام یا

تصویری مقدس و جاذب با سرعتی بسیار از برابر بینندگان عبور داده می شود و آنان بدون آنکه ادراکی روشن از

این تصویر ثانی یابند، نادانسته به کالای تبلیغ شده عشق می ورزند .

10 – چهار تمایز اصلی بین جامعه صوری و معنوی کدام است؟

 جامعه صوری : وسعت ، اراده اندیشیده ، بی نامی ، ارتباط سطحی

جامعه معنوی : اراده ی اورگانیک ، ارتباطات عمقی ، امتداد تاریخی ارتباط ، کوچکی جمع و ارتباط تام .

بخش دوم

فصل اول ( ویژگی اساسی وسایل ارتباط جمعی : فراگرد گزینش )

1 – مفهوم دروازبانان از کیست و منظور از طرح آن چیست ؟

شرام از صافی و کورت لوین از دروازبانان سخن به میان آورده اند . دروازبانان که در سرتاسر شبکه های خبری

جای می گیرند، شامل خبرنگارانند که باید تصمیم گیرند در جریان یک دادگاه، یا یک حادثه خاص یا تظاهرات

سیاسی، کدام قسمت را متبلور سازند، کدام خبر را رها ساخته، کدامین را در مجرای وسیله ارتباطی جای دهند،

همچنین دروازبانان مولفان را نیز شامل می شود. زیرا آنان باید تصمیم بگیرند، از کدام موضوع یا فرد سخن

بگویند، یا کدامین دیدگاه از زندگی را مطرح بسازند. تولیدکنندگان فیلم نیز باید تصمیم بگیرند از کدام صحنه

فیلم بگیرند . کتابفروشان نیز باید تصمیم بگیرند کدام کتاب را برای فروش عرضه کنند و چگونه. معلمان باید

تصمیم بگیرند کدام کتاب و یا مرجع را درسی تلقی نمایند. تلخیص کنندگان وقایع نیز باید تصمیم گیرند،

کدامین حادثه یا خبر را در خلاصه خود جای دهند. حتی شوهر نیز باید تصمیم گیرد در ساعات شب کدام یک

از حوادث روزانه را برای همسرش تعریف کند .

2 – به چه دلیل، تلویزیون و رادیو در بین وسایل گوناگون ارتباطی، باید به رعایت موازین اخلاقی بیش از دیگر وسایل پایبند باشند؟

در برابر سینما، تئاتر و حتی روزنامه ها، تلویزیون و رادیو بیش از همه مقید به رعایت موازین اخلاقی – اجتماعی

 هستند . زیرا انسانها به عمد و قصد قبلی از خانه بیرون می آیند و سینما می روند، یا به قصد قبلی ، برمی

خیزند و روزنامه ای ابتیاع می نمایند، لیکن امواج رادیو و تلویزیون خود در خانه هست و دیوارهای خانه در برابر

آن هیچ قدرت بازدارنده ندارند. از همین روست که ارائه تبلیغات تجاری مشدد، یعنی در لابلای اخبار داغ، از

طریق این وسایل سخت آسیب زاست، همچنین استفاده از شیوه هایی چون تبلیغات فراآگاهی، و رها ساختن

قیود اخلاقی با به منصه ظهور رسانیدن پرسناژهای تبلیغاتی به صوری زننده، موجبات ابتلای جامعه به

بیماریهای بسیاری خواهد بود .

3 – منظور از جامعه حسی چیست ؟ واضع این مفهوم کیست ؟

این مفهوم از سوروکین جامعه شناس معروف روزگار ماست . به نظر او، در چنین جامعه ای، امور معنوی اولویت

کمتری می یابند و در مقابل، امور و پدیده های مادی، ملموس و محسوس، به جای آن می نشینند . به هنگام

عمل و اتخاذ تصمیم، بشر در این جامعه به مصالح شخصی و مخصوصا مصالح آنی چنان بها می دهد که گاه ابعاد

 معنوی عمل به فراموشی سپرده می شود . دوران مصلحت گرایی، سود اندیشی، خویشتن نگری و مخصوصا

توجه به پدیده هایی است که با ارضای غرایز جسمانی مرتبط اند .

4 – در کار گزینش داده های خبری مشکل اساسی وسایل ارتباطی جدید نظیر روزنامه، رادیو و تلویزیون چیست ؟

مشکل اساسی وسایل ارتباط جمعی مخصوصا رادیو، تلویزیون و روزنامه تحقق کار گزینش در نهایت سرعت

است .

5 – انبوه خلق موجد بروز چه نوع ارتباطاتی است ؟

این مفهوم توسط گوستاو لوبن رواج یافت . انبوه خلق موجد ارتباطات مستقیم، بازتابی و احساس برانگیز است .

لیکن نباید همانند لوبن تصور رود که هر انبوه خلق وحشی است و پیدایی انبوه خلق مظهر توحش انسانهاست،

بلکه باید پذیرفت که در انبوه خلق میزان احساس مسئولیت کاهش می پذیرد، هیجانات سخت تسری می

پذیرند، فرد قادر به اعمالی خطیر می شود، اما همین افرادی که تشکیل دهنده انبوه خلق هستند، اگر از قبل

زمینه های نژادپرستانه یافته باشند تمایل به انجام اعمالی چون مثله کردن سیاه خواهند یافت، در حالی که اگر

 برعکس زمینه های انسان دوستی در آنان پدید آمده و تقویت شده باشد، همین افراد حماسه هایی از ایثار

خواهند آفرید .

با تشکر از زحمات خانم قاسمی