جزوه درس مدیریت فعالیت های فرهنگی

جزوه درس مدیریت فعالیت های فرهنگی استاد غربانی

                                دانشگاه جامع علمی کاربردی

                                   کیش

جزوه درس :

     مدیریت فعالیت های فرهنگی

                     مقطع کارشناسی روابط عمومی

              مدرس : امیررضا غربانی

مدیریت فعالیت های فرهنگی

می توان مدیریت فرهنگی را فرآیند برنامه ریزی، سازماندهی، هدایت و رهبری و نظارت بر مجموعه ای از فعالیت ها که در راستای انتقال، تثبیت و ترویج و تکامل فرهنگی مشخصی، با تمامی اجزا و عناصر آن، دنبال می شود، دانست. البته با توجه به این که تمام شکل های مدیریت، دارای سه جزء تشکیلات، طرح و منابع هستند، می توان مدیریت فرهنگی را به عنوان گروهی از مردم که برای پیشبرد سیاست های فرهنگی با استفاده از منابع لازم در حال تکاپو و تلاشند، تعریف کرد.

البته باید بین مدیریت بر یک مجموعه ی فرهنگی که در بردارنده ی فعالیت های فرهنگی است و مدیریت بر یک فعالیت فرهنگی، تمایز قایل شد؛ آنچه حقیقتاً به عنوان مدیریت فرهنگی مدنظر است، همان قسم اول است و قسم دوم چیزی جز مدیریت یک پروژه یا طرح اجرایی با ماهیت فرهنگی نیست. مجموعه های فرهنگی- که خود دارای ساختار سازمانی و مکان و پایگاه و وظایف خاصی هستند- بر حسب دولتی بودن یا نبودن کارکرد و اهداف متفاوتی دارند و اساساً بدین لحاظ می توان دست کم به دو نوع مدیریت فرهنگی اشاره کرد:

1-     مدیریت فرهنگی عمومی (دولتی) یا شبه دولتی، که معمولاً در سه سطح مختلف ملی، منطقه ای و محلی وجود دارد. توزیع مسئولیت بین این سطوح، معمولاً به میزان تمرکزگرایی یا تمرکز زدایی قدرت بستگی دارد.

2-      مدیریت مجامع، سازمان ها، نهادها و انجمن های فرهنگی، صرف نظر از پایگاه اجتماعی، وظایف، اندازه و اهمیت آنها.

هر دو نوع مدیریت فرهنگی، وظیفه ی بهره برداری از منابع را برای پیشبرد سیاست های فرهنگی بر عهده دارند (1).

پیشینه ی مدیریت فرهنگی

دیر زمانی نیست که از طرح اصطلاح «مدیریت فرهنگی» می گذرد و از جمله عنوان نو در حوزه مدیریت، همین عنوان است. این امر به معنای عدم وجود فرهنگ در جوامع پیشین یا عدم وجود فعالیت ها و برنامه های فرهنگی در پیشینه ی جوامع بشری نیست. اساساً از هنگامی که بشر، زندگی جمعی خویش را شروع کرده است با فرهنگ بوده و فعالیت فرهنگی داشته است. اما مدیریت بر حوزه ی فرهنگ و مدیریت فعالیت های فرهنگی- آن هم به معنای خاصی که از این واژه توضیح داده شد- سابقه ی دیرینه ای ندارد. این امر معلول عللی است که از جمله آنها می توان به موارد زیر اشاره کرد:

الف. نگرشی وجود دارد که می گوید: فرهنگ امری است که در تار و پود اجزای یک جامعه جریان دارد، و از این رو، اگر هر یک از بخش های اجتماعی وظایف خویش را به خوبی انجام دهند و مدیریت ها در هر یک از حوزه های اقتصادی، سیاسی آموزشی و... کارآمد باشند، در حقیقت موجبات بسامانی فرهنگ، آن جامعه و تعالی آن را فراهم کرده اند. این نگرش، در واقع به معنای نفی ضرورت لزوم مدیریتی جداگانه برای فرهنگ است. در این نگرش، فرهنگ، امری در عرض و متمایز از فعالیت های اقتصادی، اجتماعی، سیاسی، نظامی و... نیست، بلکه عین آنها است و از این رو وجود مدیریت خاصی به نام «مدیریت فرهنگی» ضروری نمی باشد.

ب. تا مدت های مدیدی و حتی امروزه، مدیریت آموزشی یا مدیریت بر آموزش و پرورش در جوامع، تنها وظیفه ی آموزش را بر عهده نداشته، بلکه فرهنگ پذیری و انتقال و تکامل فرهنگ نیز از جمله کارکردها و وظایف این مدیریت بوده است. به همین سبب دیگر نیازی به مدیریتی خاص به نام مدیریت فرهنگی نبوده است.

ج. عدم درک معنا، مفهوم، جایگاه، نقش و کارکردهای اساسی و بسیار مهم فرهنگ، و حاشیه ای و درجه دوم تلقی کردن آن تا پیش از دهه 1990، سبب شده بود تا آن اهتمام لازم برای ساماندهی به امور فرهنگی را قایل نباشند و ضرورتی برای طرح مدیریت فرهنگی نیابند. حتی تا مدت ها پیش از این، فرهنگ بیشتر در بخش هنر و ادبیات دیده می شد، نه معنای وسیعی که امروزه از فرهنگ مدنظر است.

اهتمام به مدیریت فرهنگی، به عنوان یک مقوله جدی مدیریتی، در اواخر قرن نوزدهم مطرح شد. در این میان، سازمان یونسکو بیشترین فعالیت را در این زمینه انجام داده است. «از سال 1970 به بعد، یونسکو کنفرانس های بین دولتی متعددی در سطوح جهانی و منطقه ای درباره ی سیاست های فرهنگی، برگزار کرده است. یونسکو در تمام این کنفرانس ها، موضوع مدیریت فرهنگی را مطرح نموده و خواستار نهادی آموزشی برای تربیت کارکنان واجد صلاحیت در توسعه ی فرهنگی، به ویژه در رشته های برنامه ریزی و مدیریت فرهنگی، پژوهش در زمینه ی فرهنگ و ارتقای فرهنگ شده است» (2).

در نتیجه این تلاش ها و آگاهی هر چه بیشتر دولت ها و جوامع به اهمیت و نقش مقوله ی فرهنگ، امروزه دیگر تردیدی برای وجود نهاد یا نهادهایی که عهده دار مدیریت فرهنگی باشند، باقی نگذاشته است. اما همچنان این موضوع به عنوان یک شاخه ی خاص علمی چندان که باید و شاید، جای خود را در حوزه علوم مدیریتی باز ننموده است. از این رو توضیح بیشتری پیرامون ضرورت مدیریت فرهنگی، به نظر لازم می رسد.

ضرورت مدیریت فرهنگی

دلایل فراوانی را می توان بر ضرورت مدیریت فرهنگی، اقامه کرد که عمده آن به نقش و کارکردهای فرهنگ در جامعه باز می گردد. پیش از این گفتیم که فرهنگ در حقیقت راه و رسم و شیوه زندگی است و نقش آن برای یک جامعه، به مثابه روح برای جسم آدمی است. همچنان که سلامت روحی و روانی انسان نیازمند عنایت جدی و برنامه ریزی و به کارگیری فعالیت و اقدامات مناسب است، و هر گونه بی توجهی و غفلت از آن می تواند به حیات فردی انسان اختلال وارد آورد و آن را در معرض تهدید جدی قرار دهد، بی توجهی و عدم اهتمام لازم به مقوله ی فعالیت های فرهنگی نیز صدمات و لطمات جبران ناپذیری بر حیات یک ملت وارد آورده، آن را در معرض فرسودگی و نابودی قرار می دهد.

افزون بر این، بایستی کوشید تا این عنصر حیات بخش به آسانی در اختیار همه ی اقشار مردم جامعه قرار گیرد و نباید به گونه ای رفتار شود که کالاهای فرهنگی، مانند کالاهای مصرفی و اقتصادی به سوداگری در افتد. همچنین نظریه ی همگانی بودن فرهنگ و لزوم مشارکت مؤثر مخاطبان، لزوم مدیریت قوی، برای سامان مند و بهینه کردن این مشارکت احساس می شود. مچنین محافظت قوی و مؤثر از مرزهای فرهنگی و پاسداری از باورها و ارزش ها و سنن اسلامی و ملی در برابر تهاجم قوی فرهنگی بیگانگان، نیازمند مدیریت های موفق در همه ی سطوح فرهنگی است. همچنان که در اصل انجام فعالیت های فرهنگی و تربیتی مؤثر برای حفاظت از کیان فرهنگی و تضمین شکوفایی صحیح استعدادها و پیشگیری از انحرافات فرهنگی یک ضرورت است، باید توجه داشت که مهم تر از آن مدیریت فرهنگی صحیح در انجام این گونه فعالیت ها و برنامه ریزی ها است که می تواند اثربخشی این گونه فعالیت ها را تضمین کند.

گذشته از موارد یاد شده، محققان دلایل و موارد دیگری را نیز به عنوان اموری که ضرورت مدیریت فرهنگی را اقتضا می کند، ذکر کرده اند؛ از جمله: بالا بردن خلاقیت های فردی و ارتقای توسعه ی اجتماعی، تعدیل بی عدالتی اجتماعی در توزیع علم و دانش، ایجاد زیرساخت ها و رو ساخت های مناسب برای انجام فعالیت های فرهنگی، تمرکز زدایی- یا احتراز از تمرکزگرایی در انجام اقدامات یا فعالیت های فرهنگی تا حد ممکن، تضمین حقوق فرهنگی اقلیت ها و... (3).

با این وجود، متأسفانه نگرش غالب در برخی جوامع و نزد برخی افراد که نه از اهمیت فرهنگ آنچنان که باید و شاید مطلع اند و نه اهمیت و ضرورت مدیریت را دریافته اند، این است که مدیریت فرهنگی ضرورت ندارد؛ در حالی که اساساً موفقیت و پیروزی یک قوم و ملت در زمینه ی مادی یا معنوی جز به وجود مدیریت در هر یک از این حوزه ها امکان پذیر نیست.

در عین حال و برای فهم هر چه بیشتر و بهتر ضرورت و اهمیت مدیریت فرهنگی، تبیین ابعاد و جوانب ویژگی های این مسئله راهگشا خواهد بود.

ویژگی های مدیریت فرهنگی

ویژگی های مدیریت فرهنگی را باید در جایگاه منحصر به فرد محصولات و فرآورده های فرهنگی و نقش حیاتی این محصولات در زندگی بشر و نیز ظرافت و دقت بالایی که به لحاظ پیچیدگی کار و حساسیت عمومی باید در این گونه فعالیت ها به خرج داد و نیز در اهمیت نقش مدیریت فرهنگی با کیان اقتصادی و نظامی جامعه و بالأخره در گستردگی روابط و ارتباطات انسانی در این حوزه ی کاری جستجو کرد. در این جا به اختصار، توضیحاتی در این باره می افزاییم:

1- حساسیت اجتماعی به فعالیت ها و کالاهای فرهنگی

محصولات و دستاوردهای فرهنگی، هرگز قابل مقایسه با دستاوردهای صنایع اقتصادی و صنعتی نیست؛ زیرا اولاً نتایج فعالیت های فرهنگی عمیقاً تأمین کننده ی نیازهای روحی و معنوی آدمیان است و این مهم به قدری از حساسیت برخوردار است که در فرض شکست و عدم موفقیت مدیریت فرهنگی، امکان جایگزین کردن کالاها و محصولات مشابه به هیچ وجه امکان پذیر نمی باشد. از مقایسه مدیریت فرهنگی با مدیریت صنعتی و بازرگانی، می توان دریافت که اگر محصولات این دو مدیریت، مطابقِ معیارها و استانداردهای لازم نباشد، امکان جایگزینی محصولات دیگر از همان نوع- از کشورهای دیگر یا از نوع دیگر- وجود دارد؛ اما اگر رهیافت مدیریت فرهنگی، قرین به صواب نباشد، امکان بهره گیری از تولیدات فرهنگی کشورهای دیگر برای جبران آن وجود ندارد و چه بسا ورود یک عامل فرهنگی، زمینه ی سست شدن پایه های فرهنگ اصلی را مهیا سازد.

افزون بر این، امکان تکرار و بازسازی یک محصول در مدیریت صنعتی و بازرگانی وجود دارد؛ در حالی که تغییر و تحول در یک حرکت فرهنگی نامطلوب که بر مخاطبان اثرات سوء گذاشته است، بسیار پرمشقت و چه بسا غیر ممکن باشد؛ به اصطلاح آب رفته را نمی توان به جوی بازگرداند.

همچنین، روشن است که ارزش محصولات فرهنگی هیچ گاه همپایه ارزش محصولات اقتصادی نیست و به همین جهت ثواب و پاداشی که بر فعالیت های فرهنگی وعده داده شده است، هیچ گاه قابل مقایسه با فعالیت های دیگر نیست.

هر گونه فعالیت فرهنگی در حوزه ی اسلامی که از آن به «هدایت» تعبیر می شود، نوعی احیای فرد و جامعه است؛ چه، فرد را از ضلالت و گمراهی نجات می بخشد  و به همین جهت، روایات اسلامی اجر و پاداش این گونه فعالیت ها و قدر و منزلت محصولات فرهنگی را بسیار بالا به تصویر می کشند. در روایات زیر دقت کنید:

امام علی علیه السلام می فرماید: «پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم مرا به ایفای رسالت فرهنگی در یمن منصوب کرد و به من فرمود: و ایم الله لأن یهدی الله علی یدیک رجلاً خیر لک مما طلعت علیه الشمس و غربت، ولک ولائه یا علی؛ به خدا سوگند که اگر خداوند کسی را به دست تو هدایت کند، برایت بهتر است از آنچه آفتاب بر آن طلوع و غروب کند و تو را بر او ولایت است ای علی». نظیر این جمله را با تعابیر دیگری پیامبر اکرم صلی الله علیه و اله و سلم به معاذ بن جبل نیز فرموده است. امام صادق علیه السلام نیز مدیران فرهنگی و فعالان در عرصه ی فرهنگ اسلام را در همه ی اجر و پاداش کارهای مخاطبان خود، که تحت تأثیر فعالیت آنها به خیر رهنمون شده اند، شریک می داند؛ همچنان که آن را در گمراهی و ضلالت مخاطبان فرهنگی- که ناشی از فعالیت های مغرضانه و غرض آلود و نادرست این گونه افراد است- سهیم می داند و می فرماید: «لا یتکلم الرجل بکلمه حق یؤخذ بها الا کان له مثل اجر من اخذ بها، و لا یتکلم بکلمه ضلال یؤخذ بها إلا کان علیه مثل وزر من أخذ بها؛ هرگاه فردی سخن حقی بگوید و کسی به آن عمل کند، برای او همانند پاداش کسی باشد که به آن عمل کرده است و هرگاه سخن گمراه کننده ای بگوید و کسی آن را به کار بندد، برایش همان گناه کسی باشد که به آن عمل کرده است».

پیامبر گرامی اسلام نیز در این زمینه می فرماید: «من یشفع شفاعه حسنه، او امر بمعروف، او نهی عن منکر، او دلّ علی خیر، او اشار به فهو شریک و من امر بسوء او دل علیه او اشار به فهو شریک؛ هر کس برای کار نیک وساطت کند، یا به کاری فرمان دهد یا از کاری زشت باز دارد یا به کاری نیک راهنمایی کند و یا در هنگام مشورت آن را نشان دهد. در انجام آن کار شریک است و هر که به بدی و زشتی فراخواند یا به آن راهنمایی کند، یا در هنگام مشورت آن را توصیه کند، او در آن کار شریک است».

2- حساسیت عمومی

فعالیت ها و برنامه های فرهنگی در مقایسه با سایر فعالیت ها از حساسیت عمومی بیشتری برخوردار است. این امر از سویی بر جایگاه فرهنگ و امور فرهنگی در زندگی مردم و از سوی دیگر به رسوخ و نفوذ عمیق باورها، اعتقادات، آداب و سنن اخلاقی و اجتماعی و دیگر امور فرهنگی در شخصیت آحاد اجتماعی باز می گردد. این نفوذ که در جامعه شناسی از آن به «امر نهادینه» تعبیر می شود، به حدی است که گاه امکان ایجاد هر گونه تردید و سستی را با مقاومت فراوان روبرو می سازد؛ حتی اگر تغییرات مورد نظر تغییرات مثبت و مؤثری باشد. بدین لحاظ، فعالیت های فرهنگی انبیا و پیشوایان دینی با مقاومت اجتماعی فراوان روبرو می گشت. البته باید توجه داشت که نسبت به همه ی امور فرهنگی، مقاومت و حساسیتی یکسان وجود ندارد و بسته به نوع کارآمدی عناصر فرهنگی و نیز میزان حجم کار فرهنگی، درباره ی آنها، حساسیت و مقاومت، متغیر خواهد بود. از سوی دیگر فرهنگ به معنای شیوه ی زندگی و عامل هویت بخش یک اجتماع است و از این رو اساساً حساسیت بیشتری را برمی تابد. در نقطه ی مقابل، حساسیت نسبت به محصولات و فعالیت های اقتصادی و صنعتی به مراتب کمتر است.

3. حداکثر پیچیدگی و دشواری

ایفای وظایف فرهنگی به مراتب پیچیده تر و دشوارتر از انجام وظایف دیگر است و از این رو زمان و فرصت بیشتری را نیز می طلبد؛ زیرا در انجام فعالیت های فرهنگی که در راستای هویت بخشی و هدایت افراد است، تنها یک عامل فرهنگی دخالت ندارد؛ بلکه مجموعه ای از عوامل زیستی، روان شناختی و اجتماعی و سیاسی و اقتصادی باید به نحوی در راستای این فعالیت هماهنگ گردد تا به نتیجه بخشی این گونه فعالیت ها امید بست. از سوی دیگر مخاطبان فرهنگی، موجوداتی منفعل، همانند پیچ و مهره و حیوانات و گیاهان نیستند، بلکه شخصیت و سازمان روانی و روحی و جسمی افراد قالب ها و ظرفیت های خاصی دارد که امکان تأثیرگذاری را دشوار می کند. به همین جهت در کارهای فرهنگی و تربیتی، تنوع و تکثر برنامه ها و حتی فردی بودن نوع برنامه ها و روش ها نسبت به شخصیت افراد ضرورت دارد و امکان این که نسخه ی واحدی برای همه پیچیده شود، وجود ندارد. کار بر روی انسان ها و فرهنگ ها در عین ضرورت و لزوم، پیچیده ترین، و دشوارترین کارهاست و از این رو هزینه های مادی و زمانی فراوانی را صرف خود می کند. جواهر لعل نهرو، نخست وزیر فقید هند می گوید: «می توان در ظرف دو سال ساختمان کارخانه ذوب آهن را به پایان رسانید، ولی برای تربیت یک انسان کارآمد و مدیر برای این صنعت، باید بیست سال وقت صرف کرد».

4- حداکثر اهتمام اجتماعی

امور فرهنگی نقش مبنایی و محوری، برای انجام دیگر فعالیت های سیاسی، اقتصادی، آموزشی و... دارد؛ بدین معنا که مثلاً فعالیت های اقتصادی و ثمربخشی آنها بدون کار جدی فرهنگی در این زمینه بسیار دشوار است. اساساً ایجاد فرهنگ کار، کیفیت بخشی به محصولات، فرهنگ مصرف، نگرش منفی نسبت به کالاهای بیگانه و نگاه ابزاری به مادیات، پیش از هر چیز در مقوله ی فرهنگ می گنجند، و تا این گونه امور با فعالیت های فرهنگی هدف مند، به اجرا در نیایند، هرگونه تلاش و برنامه ریزی برای فعالیت های اقتصادی عقیم می ماند. مثلاً رواج فرهنگ کشاورزی در یک جامعه، مانع رسیدن آن جامعه به اهداف اقتصادی صنعتی است. به هر حال، دستیابی به اهداف مورد نظر اجتماع در هر یک از حوزه های اجتماعی، نیازمند کار فرهنگی جدی در آن حوزه ها است. حتی دستیابی به اهداف دینی و اعتلای سطح دینی مردم، بدون ایجاد فرهنگ دینی، امکان پذیر نیست. از این رو می توان گفت: امور فرهنگی نقش محوری و زیر بنایی دارند.

5-حداکثر ارتباط با جامعه

مدیریت فرهنگی در مقایسه با مدیریت صنعتی یا بازرگانی یا سیاسی و... بیشترین میزان ارتباط را با جامعه دارد؛ چه، گذشته از آن که فرهنگ، امری اجتماعی است، کار فرهنگی نیز هنگامی قرین موفقیت خواهد بود که با بیشترین مشارکت آحاد اجتماعی همراه باشد و «هر قدر میزان مشارکت مخاطبین یک برنامه ی فرهنگی در تدوین و اجرای آن بیشتر باشد، حصول نتایج بسیار والاتری امکان پذیر خواهد بود». افزون بر این، کار فرهنگی مانند کارهای اقتصادی یا صنعتی نیست که طرف مقابل آن، صرفاً پذیرنده باشد. کار فرهنگی به روحیات؛ باورها و وضعیت اجتماع برمی گردد و مادامی که اجتماع آن فعالیت فرهنگی را نپسندد و نپذیرد، فعالیت فرهنگی بسان آب در هاون کوبیدن است. بنابراین هر فعالیت فرهنگی، نیازمند شناخت دقیق و همه جانبه ی مخاطبان و طراحی برنامه ها و فعالیت ها با نظرسنجی و حضور آحاد اجتماعی در تمامی برنامه ها نتیجه بخش خواهد بود و این میزان ارتباط و تعامل با اجتماع، در سایر مدیریت ها، نه وجود دارد و نه لازم است.

6- حداکثر ظرافت و دقت در مدیریت های فرهنگی

ممکن است با دیدن برخی ابزارها و وسایل بسیار ریز و پیچیده با خود بگوییم که چقدر ظرافت و دقت در تولید و ساخت این وسایل به کار رفته است و این مقدار ظرافت را به ظاهر برای فعالیت های کشاورزی لازم ندانیم و به همین منوال، برای کارهای فرهنگی و تربیتی، ظرافت و دقت چندانی لازم دیده نمی شود؛ اما آنها که از نزدیک با فعالیت های فرهنگی در ارتباطند و با دشواری کار با انسان ها آشنا هستند، می دانند که چه ظرافت ها و دقت های فراوانی باید در یک فعالیت فرهنگی اعمال شود تا بتوان به ثمر دهی آن چشم امید داشت؛ به ویژه آن که اساساً امکان تولید انبوه یکسان در مدیریت های فرهنگی غیرممکن است. به همین سبب، مدیریت فرهنگی نیازمند صلاحیت های تخصصی و تعهدی بسیار بالاست. مدیر فرهنگی، باید دانش های فراوانی در زمینه ی مردم شناسی، جمعیت شناسی، روان شناسی، انسان شناسی، علوم سیاسی، آمار و... داشته باشد تا هیچ نکته ی باریک و ریزی از چشم او دور نماند. ظرافت، تنوع و دقت لازم برای یک فعالیت فرهنگی، هرگز قابل قیاس با لزوم این مهم در سایر مدیریت ها نیست. اساساً کار با انسان و امور انسانی و فرهنگی ظریف ترین، دقیق ترین، لطیف ترین، پیچیده ترین، دشوارترین، ارزشمندترین، محوری ترین، متعهدانه ترین و بالأخره زمان برترین فعالیت ها است.

آشنائی با برخی اصطلاحات

جلسه

به گردهمایی های بیش از سه نفر گویند که دور هم جمع شده اند و در مورد موضوعی خاص. جلسه به گردهمایی بیش از سه نفر یا بیشتر از کسانی که هدف مشترک دارند و  ارتباطات شفاهی را وسیله نیل به این هدف ها قرار داده اند گفته می شود.

کنفرانس (Conference)

کنفرانس یعنی مجلسی که تشکیل می شود برای آنکه کسی مطالب علمی را برای دیگران بیان کند . معنی دیگر آن اجتماع و انجمنی از عده معدودی برای بحث در مسایل سیاسی ،‌اجتماعی و فنی می باشد.کنفرانس کوچکتر از کنگره است . ضمنا" به اجتماع گروهی از متخصصان فن برای شور و بحث در باب مسائل فنی و یا اجتماع جمعی از سیاستمداران ، روسای دولتها ،‌وزیران به منظور حل یک مسائله سیاسی داخلی و بین المللی کنفرانس نیز اطلاق می شود .

سمینار (Seminar)

دسته ای از دانشجویان که تحت نظر یک استاد ، در رشته ای خاص به تحقیق و تتبع بپردازند و سخنرانی هائی در آن رشته ترتیب دهند ،‌همچنین به دوره ای از تحصیلات ،‌که توسط چنین دانشجویانی تثبیت شود سمینار گفته می شود . معنی دیگر سمینار ،‌ اطاقی است که دانشجویان در آن گرد هم آیند و به تشریح موضوعی  بپردازند . در کشورمان واژه "همایش" جایگزین سمینار شده است . اما دیده می شود بسیاری از مجامع با اهداف متفاوت از معنی ، با عنوان "همایش " برگزار می گردند .

بزرگداشت

بزرگ داشتن ، تعظیم کردن ، توقیر کردن ،‌تکریم کردن یاد و خاطره شخصیتی که در عرصه های علمی ،‌فرهنگی ، هنری و ... شاخص بوده است و اینک در میان ما نیست . در مراسم بزرگداشت ،‌چندین سخنران در باره آراء و نظرات و آرمانهای نیک آن شخصیت سخنرانی می نمایند .

کنگره (Congress)

کلمه کنگره فرانسوی است که وارد فارسی شده در تلفظ باید گافِ وسط آن ساکن باشد . یعنی اجتماع و انجمنی از آگاهان ،‌صاحبنظران و دانشمندان برای بحث و گفتگو پیرامون مسایل سیاسی ،‌علمی ،‌هنری و نظایر آن . همچنین به مجمعی که از سران دُوَل ، نمایندگان کشورها یا دانشمندان تشکیل می شود تا در باب مسایل سیاسی ،‌اقتصادی و علمی بحث کنند ، کنگره گفته می شود.

سمپوزیوم (Symposium)

مجمعی که هدفش مباحث فلسفی و علمی باشد و یا مجمعی که در آن اشخاص مختلف راجع به موضوعی واحد ،‌مقالاتی ارائه نموده و یا سخنرانی هائئ ایراد نمایند . مانند سمپوزیوم نفت یا سمپوزیوم حکمت و فلسفه و نظایر آن . عنصر اصلی در سمپوزیوم ،‌موضوع واحد آنست .

جشنواره (Festival)

جَشن + واره -

1- " واره " یعنی نوبت ، مرتبه - به قول رودکی سمرقندی : گــُــل دگر ره به گلستان آمد واره باغ و بوستان آمد واره وقتی به آخر اسم ملحق شود معانی مختلفی پیدا می کند از جمله " نوبت شادی "

2- " جـَشن " یعنی مجلس شادمانی ، محفل نشاط - ضیافت - سُرور و شادی.

برگزاری مراسمی تحت عنوان " جشنواره " بدین علت است که برگزارکنندگانش می خواهند اتفاق مبارکی که مثلا" سال پیش در عرصه های مختلف علمی ، هنری ، فرهنگی ،‌صنعتی و نظایر آن رخ داده است ، امسال مورد معرفی و تجلیل و تمجید قرار دهند . سخنرانان جشنواره می توانند در باب موضوع جشنواره ، از دری سخن گویند با این تفاوت که مطالب باید به سوی معرفی و تجلیل و تمجید میل داشته باشد .

گردهم آیی

گردهم آیی ،‌اجتماع کردن برای بحث و گفتگو پیرامون موضوعی که اصلا" جنبه علمی تحقیقاتی نداشته باشد . مجمعی است که برگزار کنندگانش قصد آن دارند تا موضوع مورد علاقه خود را از زوایای مختلف مورد بحث و بررسی قرار دهند. مثل حضور استانداران ، یا مدیران کل واحدهای یک سازمان و یا مسئولان انجمن های صنفی و تخصصی و نظایر آن .... در گردهم آیی سخرانی و یا مقالات تخصصی ارائه نمی گردد .

نمایشگاه

عبارت است از مکانی جهت ارائه کالا و خدمات، نوآوری ها و آثار هنری برای مولفین و آشنایی مردم

دو نکته بسیار مهم

1- گذاردن کلمه " اولین‌" و یا " نخستین " در کنار کنفرانس ، کنگره ، جشنواره ، گردهم آیی ، همایش و .... اساسا" صحیح نمی باشد . چناچه برگزاری آن در موعد دیگری با همان اهداف و موضوع تکرار شد ،‌در آن صورت کلمه شمارش " دومین " ،‌"سومین" و غیره را می توان در جلوی تیتر مراسم اضافه نمود .

2- معمول شده است برگزارکنندگان اینگونه مجامع در پایان مراسم ، قطعنامه و یا بیانیه ای را منتشر می نمایند . قطعنامه و یا بیانیه اصولا" محصول و یا عصاره مطالبی است که در اثر این اجتماع و مشورت و گفتگوها بدست آمده است . اما بین این دو فرق است " قطعنامه" ناظر بر اجرا و مستلزم پیگیری های مفاد آنست که بعضا" واجد الزامات حقوقی و یا قانونی هم می باشد اما " بیانیه " سفارش نامه است ،‌توصیه است و فاقد هرگونه الزامات . اگر در پایان مراسم ، از واژه قطعنامه استفاده شده ، باید در مجامع آتی نتایج اجرای قطعنامه مجمع قبلی گفته شود ، در غیر اینصورت بهتر است از واژه " بیانیه " استفاده گردد.

مراحل قابل توجه برگزاری جلسات

برای برگذاری جلسات و گرده همایی ما باید موارد از قبیل اینکه کدام سازمانها مراسم را برگذار میکنند را بدانیم مثلا سازمانهای دولتی میتوانند بدون دریافت مجوز اقدام به برگزاری نمایند ولی سازمانهای خصوصی باید مجوز برای چنین کاری را گرفته و سپس اقدام نمایند . پس هر وقت برای برگذاری هر تجمع گرفتن مجوز الزامی میباشد . مثلا برای مراسم سیاسی از وزارت کشور ، مراسم فرهنگی از وزارت ارشاد .

هر جلسه یا سمینار یک رئیس دارد و هر رئیس یک دبیر اجرایی مشخص میکند که معمولا باید کسی باشد که آشنا بود و ارتباطات خوبی داشته باشد . باید کار آمد و حرفه ای باشد . موضوع همایش باید مشخص باشد و هدف آن مشخص باشد و قبل از هر چیز هدف باید قابل تغییر و زمان بندی شده باشد .

فعالیتهای فرهنگی باید در چهار چوب نظام باشد . و از خط قرمز خارج نشده با قانون اساسی و بیانات رهبری هماهنگ بوده باشد . و با فرهنگ آن محل مطابقت داشته باشد و قومیت محل را برهم نزدند .

متوجه باشیم که مخاطبان چه کسانی هستند . و زمان و مکان نیز در نظر گرفته شود .

بودجه نیز اهمیت دارد که آن نیز بستگی به میهمان و مکان برگذاری دارد برای پاین آمدن هزینه ها میتوان اسپانسر نیز گرفته شود که البته به ازاء آن باید رسانه ها نیز دعوت شوند تا اسپانسر ها مشتاق بستن قرارداد باشند . در نظر داشته باشیم که برای شروع مراسم خواندن قرآن و سرود جمهوری اسلام ی باید انجام شود . و امری ضروری میباشد .

کنترل سیستم صوتی و تصویری باید قبل از برگذاری مراسم انجام شود . و یا هنگام پخش قرآن اگر تصویر نمایش داده میشود حتما باید تصویر از طبیعت باشد .

انتخاب شهر خیلی مهم است و باید بدانیم که این شهر آیا توانایی این مراسم را دارد یا نه . وسایل پذیرایی و اقامت نیز بسیار مهم هستند . دسترسی شهر به جاده ها ی اصلی و بزرگراه و فرودگاه و قطار مناظر دیدنی شهر و استفاده از امکانات ماهواره و اینترنت و وجود شبکه های تلویزیونی . امکانات بهداشتی و پزشکی باید قابل قبول باشد . در نظر داشتن امنیت طبیعی و بلاهای طبیعی نیز مهم است که باید برای انتخاب شهر به آن توجه شود . و همینطور امنیت اجتماعی در آن شهر بسیار مهم است .

بحرانهای اقتصادی هر چه در آن شهر کمتر باشد بهتر است . زیرساختهای عمرانی خوبی داشته باشد . مردم آرام و رعایت قوانین راهنمایی و رانندگی در آن شهر باشد . داشتن صنایع دستی نیز مقبول نظر میهمانان است . گالری هنری ، سینما و کنسرت نیز باشد .

مطالعات اولیه قبل از برگزاری تجمعات

سازمان برگزار کننده: شامل سازمان های رسمی و غیر رسمی که این سازمان های خصوصی باید حتماً مجوز داشته باشند که بتوانند فعالیت کنند.

رئیس: هر مراسمی که قرار  است برگزار شود نیاز به یک رئیس دارد . رئیس معمولاً نقش تشریفاتی در این مراسم دارد. ضمن اینکه رئیس است که دبیر اجرایی را انتخاب می کند.

دبیر اجرایی: دبیر اجرایی بر اساس تخصص انتخاب می شود. این فرد باید کارآمد باشد.

موضوع:

انتخاب هدف: در ابتدا باید اهداف مراسم را مشخص کنیم.

معیارهای انتخاب هدف :

1-    هدف باید قابل دسترس باشد(هدف را باید با مطالعه انتخاب کرد)

2-    هدف باید پذیرفتنی باشد.

3-    هدف باید قابل تغییر باشد.

4-    هدف باید قابل سنجش باشد.

5-    هدف باید قابل تغییر به هدف های فرعی باشد.(در این بحث هدف اصلی سر جای خودش است ولی زیر مجموعه های هدف می تواند قابل تغییر باشد).

6-    هدف باید با فعالیت های آن سازمان همخوانی داشته باشد.

7-    هدف نباید متناقض باشد(ضد و نقیض نباشد).

8-    هدف باید مدت دار باشد(زمان رسیدن به آن هدف باید مشخص باشد).

اساس هدف گذاری یک مدیر امور فرهنگی:

1-    بر اساس قانون اساسی باشد.

2-     بر اساس بیانات مقام معظم رهبری باشد

3-     بر اساس مصوبات مجلس شورای اسلامی باشد.

4-      بر اساس مصوبات هیئت دولت باشد.

5-      بر اساس مصوبات شورای انقلاب فرهنگی باشد.

6-    بر اساس مصوبات وزارت ارشاد باشد.

7-    بر اساس فرهنگ های منطقه ایی و محل برگزاری باشد.

8-    بر اساس عرف جامعه باشد.

9-    بر اساس آنچه که در زمینه مسائل فرهنگی خطیبان نماز جمعه مطرح می کنند باشد.

10- بر اساس زمان، هدف و نیاز  فرهنگی جامعه باشد.

11- مخاطب

12-زمان و مدت برگزاری

13- مکان(محل برگزاری)

14- شخصیت افتتاح کننده(حضور یا عدم حضور مورد ما بسیار مهم است و روی زمان و مکان تاثیر دارد)

15- بودجه

16-  اسپانسر

17- مجوز

در جلسات رسمی اول سرود و بعداً قرآن تلاوت می شود در جلسات غیر رسمی فرقی نمی کند. فیلم همزمان با سرود بهتر است پیشرفتهای کشور باشد.در زمان تلاوت قرآن هیچ یک از مصنوعات بشری و تصویر انسان پخش نمی شود و بهتر است موارد طبیعی پخش شود.

عوامل موثر در انتخاب شهر به عنوان محل برگزاری تجمع

1.    تسهیلات برگزاری

2.    سالن ها و فضاهای مجهز و تاسیسات فنی مورد نظر با توجه به نوع تجمع

3.    وجود ادارات مرکزی و تابعه سازمان های بین المللی در آن شهر

4.    وسایل پذیرایی و اقامت(هتل ها و رستوران های در خور اهمیت در نقاط مختلف )

5.    دسترسی شهر محل برگزاری تجمع مورد نظر به بزرگراه های عمده، فرودگاه های بین المللی درجه یک، خطوط راه آهن و جاده آسفالت

6.    سرویس های ارتباطی و مخابراتی مجهز(پست،تلگراف،تلکس،تلفن،فاکس)

7.    آثار جالب توجه جهانگردان(تاریخی،مناظر طبیعی دیدنی و زیبا، محل ها و امکانات ورزشی،شکار، موزه و دیگر اماکن دیدنی و باستانی)

8.    تناسب زمان و فصل برگزاری با توجه به شرایط اقلیمی شهر و محل برگزاری تجمعات

9.    امکانات استفاده ازاینترنت،شبکه های ارتباطی جهانی، تلفن همراه،ماهواره و استفاده از تمام شبکه های تلویزیونی

10. شرایط مناسب اجتماعی و اقتصادی

11.   شرایط مناسب امکانات بهداشتی، پزشکی، بیمارستانی

12. وجود همزمان تجمعات و مراسم بین المللی مختلف

13.   دارا بودن هویت فرهنگی

14.  دارا بودن کیفیت زندگی در خور

15. دارا بودن امنیت طبیعی و پایین بودن نرخ بلایای طبیعی

16. دارا بودن خدمات شهری مناسب و درخور از نظر حمل ونقل داخلی، ترافیک و ناوگان مسافربری، جاده های استاندارد با آسفالت مناسب

17.  برخورداری از آب و برق

18.  برخورداری از فضاهای خدماتی استاندارد چون رستوران های محلی و غیر محلی، فضاهای مناسب  پارکها و جنگلهای شهری

19.    دارا بودن امنیت شهری در 24 ساعت و نداشتن نگرانی حملات تروریستی

20.   دارا بودن نرخ پایین جرم زایی

21. نداشتن بحرانهای اقتصادی و اجتماعی(بیکاری،کمبود فرصت های شغلی، تکدی گری، سارقان، کیف قاپ ها و...)

22.  رعایت اصول بهداشت محیط زیست شهری

23. دارا بودن زیر ساختهای عمرانی صحیح و  وضعیت اقلیمی مناسب

24.  حاکم بودن قوانین در شهر و رعایت حقوق دیگران

25. دارا بودن سرویس بانکداری معتبر و مقررات مبادرات ارزی

26. دارا بودن گالری های مجهز هنری،سالنهای سینما، تاتر و موزیک

27. دارا بودن مصنوعات خاص چون صنایع دستی، هنرهای ظریفه، سوغات و ره آوردهای قابل توجه

28. دارا بودن مشخصات ویژگی های یک شهر قرآنی با توجه به رعایت عفت و پاکدامنی و اصول شرعی اسلامی بر اساس قوانین قرآنی

کمیته علمی  : کمیته علمی از افراد کارشناس، آگاه و با اعتبار در جامعه و از مناطق مختلف و موسسات گوناگون و با حکم مقام اول سازمان و یا دبیر سمینار تشکیل می شود.

وظایف کمیته علمی:

1- تشکیل منظم جلسات برای برنامه ریزی و انجام امور

2- تدوین هدف ها و مقاصد همایش

3- تدوین محورها، رئوس مباحث

4- تهیه و تنظیم متن فراخوان همایش

5- تدوین جدول زمانی، روز و ساعت مناسب برای برگزاری همایش با توجه به:

- زمان مناسب از نظر آب و هوا

- زمان مناسب برای حضور صاحب نظران، کارشناسان، دانشجویان

- زمان مناسب از نظر مصادف نبودن زمان برگزاری با برخی از مناسبت های عمومی، ملی، مذهبی

- زمان مناسب برای شرکت و حضور برخی از مقامات کشوری و سخنرانان

- از نظر فرصت کافی برای برنامه ریزی داشتن

6- تعیین فرصت اشخاص، مراکز و موسساتی که ضرورت دارد فراخوان برای آنها ارسال شود

7-تعیین معیارهای ارزیابی چکیده مقاله ها و اصل مقاله ها

8-تعیین جدول زمانی برای دریافت چکیده مقاله ها و اصل مقاله ها

9-تهیه لیست سخنرانان، میهمانان ویژه و اعضای گروههای تخصصی

10-تعیین موضوع و انتخاب اعضای گروه های تخصصی کار

11-تعیین چارچوب، ساختار، شیوه نگارش و استناد دهی چکیده مقاله ها و اصل مقاله ها

12- ارزیابی چکیده مقاله ها

13- تعیین چکیده مقاله ها پذیرفته شده و اعلام به نویسندگان مقاله ها برای تکمیل آن و زمانبندی ارسال اصل مقاله ها

14- ارزیابی مقاله ها برای تعیین سخنرانان

15- زمانبندی سخنرانی ها برای ارایه در روزهای همایش با زمانبندی دقیق

16- انتخاب سخنرانان ویژه جلسه افتتاحیه

17- همکاری در تهیه متن سخنرانی دبیر سمینار و مقام رسمی جلسه افتتاحیه

18- انجام امور علمی مربوط به سخنرانان و اعضای گروه های تخصصی علمی در دوران برگزاری همایش

19- انتخاب گروه تنظیم کنندگان و نویسندگان قطعنامه همایش و همکاری در تنظیم آن

20- همکاری در انتخاب رییس سنی جلسه در صورت لزوم

21- تنظیم متن کتاب خلاصه مقاله ها و نظارت در چاپ و انتشار

22- تنظیم کتاب متن کامل مقاله ها

23- تعیین مغز مزد سخنرانان و نظارت در پرداخت آن

24- همکاری در تنظیم برنامه روزانه

ارتباط با رسانه ها

در روابط عمومی ها واحدی به نام ارتباط با رسانه ها داریم. وظیفه این واحد تولید و ارسال خبر به مطبوعات است. از زمانی که فکر برگزاری یک سمینار جشنواره یا نمایشگاه به ذهن مقامی   می رسد این واحد می تواند اطلاعات مربوط به مراسم را به صورت خبر برای مطبوعات ارسال نماید. یکی از نکاتی که باید دست اندرکاران این واحد مورد توجه قرار دهند این است که نباید کلیه اخبار مربوط به مراسم را به صورت یکجا برای مطبوعات ارسال نمایند بلکه باید اخبار را به صورت زمانبندی شده برای مطبوعات بفرستند تا در طول هفته مطبوعات اطلاعات آن برنامه را بطور مستمر دریافت کنند. ضمناً کارشناسان این واحد می توانند ابتدا اخباری را که از درجه اهمیت بیشتری برخوردارند و ممکن است که تازگی خود را از دست بدهند را برای مطبوعات ارسال کرده و اخبار دیگر را چند روز بعد ارسال نمایند.

در جلساتی که می خواهیم خبر رسانی بکنیم قبل از آن طی نامه ایی باید از وزارت ارشاد مجوز برای جشنواره یا سمینار بین المللی خود بگیریم. البته نامه ایی هم به اداره امور مطبوعات خارجی این وزارتخانه جهت پوشش خبری ارسال می نماییم. در این نامه اعلام موضوع سمینار یا جشنواره- زمان- مکان و کلیه اطلاعات الزامی است. در جلساتی که افراد خارجی برای بازدید می آیند قبل از بازدید باید با وزارت امور خارجه مکاتبه کرده و در صورت موافقت این وزارتخانه میهمانان را جهت شرکت در برنامه دعوت نماییم.

در صورتی که  بخواهیم به روزنامه ها و مجلات آگهی بدهیم اگر موسسه دولتی باشیم باید نامه ایی به وزارت ارشاد، امور آگهی ها بدهیم و در نامه قید کنیم که می خواهیم این آگهی در سه یا چهار روزنامه در فلان نوبت درج شود وزارت ارشاد خود این کار را انجام می دهد. و طی نامه ای به آن موسسه دولتی اعلام می کند که آگهی مورد نظر در چه تاریخ، چه روزنامه یا روزنامه ها و در چند نوبت چاپ خواهد شد.

* نکته سازمان های دولتی اجازه انتشار آگهی های تبریک و تسلیت را ندارند. این سازمان ها اجازه انتشار  آگهی های استخدام را هم ندارند.

مجوز انتشار نشریات را نیز وزارت ارشاد می دهد. وزارت ارشاد می تواند در مواقعی از نشریات نوپا حمایت کند بدین صورت که تعدادی از آگهی ها را به این نشریات می دهد.

موسسات دولتی در مورد فرستادن آگهی به صدا و سیما می توانند خود مستقیماً اقدام کنند.

موسسات خصوصی: این موسسات آزاد هستند که در کلیه موراد آگهی تبریک و تسلیت و استخدام و... شخصاً اقدام نمایند.

موسسات خصوصی نیز جهت برگزاری جشنواره ها و سمینارها باید از وزارت ارشاد مجوز بگیرند.

وزارت ارشاد آگهی هایی که موسسات دولتی برایشان می فرستند را ابتدا بررسی کرده تا آگهی مربوطه ایرادی نداشته باشد. در صورتی که آگهی مربوطه دارای ایراد بود وزارت ارشاد آگهی را برای موسسه یاد شده با ذکر ایراد برگشت می زند تا موسسه مربوطه جهت تصحیح آگهی مورد نظر اقدامات لازم را انجام دهد. قابل ذکر است وزارت ارشاد این کار را برای موسسات خصوصی انجام نمی دهد.

قبل و بعد از برگزاری یک نمایشگاه مصاحبه هایی را ترتیب می دهیم تا اطلاعات کلی نمایشگاه از این طریق در اختیار عموم و خبرنگاران قرار بگیرد. توجه: برای نمایشگاه به دلیل نداشتن فضای کافی مصاحبه اختصاصی نخواهیم داشت.

در هنگام برگزاری نمایشگاه، سمینار، جشنواره یک اتاق خبر فعال می شود که تا پایان برنامه  این اتاق فعالیت می کند. ضمناً برای مصاحبه های رادیویی و تلویزیونی باید فضایی را در نظر بگیریم تا از نظر نور و صدا مشکلی نداشته باشیم.

مقایسه جشنواره ، سمینار و نمایشگاه

در تجمعات وظایف واحد انتشارات موارد ذیل می باشد:

1- آرم: طراحی و چاپ آرم در تمام موارد

2 - طرا حی و چاپ سربرگ در دو قطع A4 و A5

3-   طراحی و چاپ پاکت A3 و A4 و پاکت ملخی و پاکت معمولی

4-  طراحی و چاپ پوستر (در جشنواره برای هر بخش پوستر جداگانه طراحی می شود) (در سمینار و نمایشگاه یک پوستر کفایت می کند)

5- طراحی و چاپ فولدر

6-  طراحی و چاپ کارت شناسایی: در جشنواره و نمایشگاه کارت شناسایی برای میهمانان صادر نمی شود و این کارت فقط برای کادر اجرایی و خبرنگاران صادر می شود. ولیکن در سمینار هم برای عوامل اجرایی، هم خبرنگاران و هم مدعوین کارت شناسایی صادر می شود.

7-  طراحی و چاپ کارت میهمانان: در سمینارها، جشنواره ها و نمایشگاه ها چون میهمانان خارجی داریم بنابراین کارتی را برای این افراد صادر می کنیم تا در مدتی که میهمان ما هستند از این افراد در میهمانی های مختلف که عوامل برگزار کننده ترتیب می دهند شرکت نمایند. ضمن اینکه در جشنواره بازار فیلم هم داریم که میهمانی های این بازار فیلم جداگانه است.

8-  طراحی و چاپ کاتالوگ: در نمایشگاه و جشنواره کاتالوگ فارسی و انگلیسی داریم. ضمن اینکه کاتالوگ بازار فیلم در جشنواره جداگانه تهیه می شود. در سمینار کاتالوگ نداریم ولیکن 2 کتاب خواهیم داشت. که کتاب اول حاوی مقاله های ارائه شده در سمینار است که رایگان خواهد بود و ابتدای سمینار در اختیار مدعوین قرار می گیرد و کتاب دوم حاوی سخنرانی ها، گزارش های دبیر و رئیس سمینار و مقام افتتاح کننده به همراه تاریخچه سمینار است که در پایان سمینار ارائه شده و فروخته می شود.

9- طراحی و چاپ فراخوان: در سمینار فراخوان داریم که در روزنامه و تلویزیون آورده می شود. در این فراخوان اشاره به هدف ، موضوع، ثبت وسیاق نوشتاری، معیارهای هیئت داوران، رمان و مکان ارسال مطالب الزامی است. برای جشنواره  ما مقررات جشنواره را چاپ می کنیم در واقع در جشنواره ما فراخوان نداریم. برای نمایشگاه نیز بروشوری چاپ می کنیم که در آن اطلاعات کامل نمایشگاه با متراژ غرفه ها، قیمت هر متر غرفه، زمان ثبت نام برای غرفه ها آورده می شود.

10- طراحی و چاپ بن غذا: در سمینار به تمام شرکت کنندگان بن غذا می دهیم. و بین آن تراک نیز از میهمانان پذیرایی می کنیم. ولیکن در جشنواره این پذیرایی فقط به عوامل اجرایی و برخی از روزنامه نگاران که در ستاد خبری جشنواره فعالیت می کنند تعلق می گیرد. در نمایشگاه ازصاحبان غرفه و میهمانان پذیرایی نخواهد شد.

11-طراحی و چاپ برنامه: برای سمینار برنامه خود سمینار چاپ می شود. در نمایشگاه برنامه نداریم پس موردی هم چاپ نمی کنیم. در جشنواره یک برنامه کلی داریم که چاپ کرده و در معرض عموم قرار می دهیم ضمناً این برنامه را در نشریه داخلی خود هم چاپ می کنیم.

12- نشریه داخلی: سمینار، جشنواره و نمایشگاه هر سه نشریه داخلی خواهند داشت. که در روز اول یک گزارش راجع به برنامه خواهند داشت و  در شماره روز دوم اخبار روز اول درج خواهد شد. و...ضمن اینکه این نشریه به معرفی میهمانان و برنامه ها نیز خواهد پرداخت.

13- تهیه و چاپ برنامه های افتتاحیه و اختتامیه و کارت دعوت افتتاحیه و اختتامیه

14- طراحی و چاپ برچسب و لیبل: که در هر سه مورد طراحی و چاپ می شود.

15- طراحی و چاپ تراکت: که فقط در نمایشگاه استفاده می شود.

16- طراحی و چاپ لوح و گواهی حضور در مراسم: که در هر سه مورد خواهیم داشت.

17- طراحی و چاپ کارت ویزیت: در سمینار فقط برای رئیس، دبیر اجرایی کارت ویزیت طراحی و چاپ می شود. در نمایشگاه و جشنواره برای یقیه افراد نیز کارت ویزیت چاپ می کنیم.

21 سئوال مهم در خصوص مدیریت فعالیت های فرهنگی

1- ویژگی های فرهنگ را بنویسید ؟

الف : عام بودن فرهنگ : تمامی جلوه ها عناصر و اجزای آن در همه ی زمینه های زندگی اجتماعی انسان وجود دارد اما بعضی پیوندها در اجتماعات بشری همانند نیست بلکه هر جامعه جلوه خاص خود را دارد که محصول تاریخ آن جامعه متاثر از شرایط اقتصادی، اجتماعی خاص است در هر شرایطی انسان برای حفاظت خود در فصل سرما به گرما لباس گرم ، سرپناه دارد

ب :خاص بودن فرهنگ : اما در هر عصر و زمانی جامعه برای خود فرهنگ خاصی را به وجود می آورد که با جامعه و زمان های دیگر متفاوت است این نشان دهنده فرهنگ خاص بین کشورها مثل لباس های بین ترک ، کرد ، بلوچ ، ........ که البته در محدوده فرهنگ ملی یک کشور مثل ایران را می توان این ویژگی ها تحت عنوان خرده فرهنگ نام برد.

2- چرا گسترش ارتباطات موجب یک نگرانی و امیدواری شده است علت چیست ؟

1- فرهنگ ها، خرده فرهنگ ها و صورت بندی های سیاسی و اجتماعی در یک مجموعه کلی و مرتبط با هم معنا پیدا می کند .

2- حقیقتا یک فرهنگ  جهانی و فراگیر وجود دارد که از سرمایه و تکنولوژی مایه می گیرد .

3- فرهنگ جهانی به علت فرهنگ وثیق ( سنگین ) با دیگر ساخت های اجتماعی و اقتصادی و هماهنگی با نحوه معیشت و زندگی مدرن ، اینچنین قدرت و شیوع یافته است .

4- ساختارهای طبقاتی و اجتماعی در جوامع پیرامونی مانعی بزرگ برای یکسان سازی فرهنگی است . چون در درون این جوامع تفاوت های فرهنگی تعداد زیادی میان طبقات اجتماعی و گروههای اجتماعی و قومیت ها و جوامع شهری و روستایی وجود دارد .

5- در بحث فرهنگ جهانی نباید از حوزه های تمدنی غفلت ورزید چون تمدن نضج ( رشد و ظهور ) می کند و انحطاط می پذیرد .

6- تفاوت های اعتقادی و دینی که نسبت میان خدا و انسان  و انسان با انسان را تعریف می کنند باعث می گردد که مثلا یک بودائی حتی در شهر نیویرک امریکا رهیافتی متفاوت با یک فرد مسیحی داشته باشد .

3- نقش فرهنگ جهانی در دهکده جهانی مک لوهان چیست ؟

در دهکده جهانی انسان ها به سمت ارزش ها و روابط مشترک تسهیل کننده زندگی اجتماعی و روش های مورد توافق حل مسئله حرکت می کنند و فرهنگ های قدیمی تر نقش بیشتری در شکل دادن ارزش ها ، قواعد و روش ها دارند . ولی فرهنگ یکسان نمی شوند و یک فرهنگ امکان ادامه حیات را ممکن است . از دست ندهد . علت این امر آن است چون  :

اولا : تمام گروهها و ملل می توانند از امکانات زیاد مثلا پخش وسایل ارتباط جمعی استفاده کنند .

ثانیا : ارتباط فرهنگی های چند پاره شده ( بواسطه مهاجرت ؛ از دست دادن سرزمین و یا از دست دادن کشور و یا دولت بر قرار می شود و مثال خوبی از این امر حضور بیش از 20 میلیون مهاجر تا سال 1990 در کشور آمریکایی است) .

4- تفاوت تهاجم فرهنگی و تبادل فرهنگی را بنویسید ؟

1- تبادل فرهنگی با آگاهی و اراده است . ولی تهاجم فرهنگی با تحمیل خود آگاهانه یا نا خود آگاهانه انجام می شود .

2- در تبادل فرهنگی هدف باور کردن و کامل نمودن فرهنگ ملی است و لی تهاجم فرهنگی هدفش تسلط بر فرهنگ دیگر است .

3- در تبادل فرهنگی ، فرهنگ ها گیرنده عناصر فرهنگی مطلوب یکدیگرند اما در تهاجم فرهنگی باورها و ارزش ها ی خود را در فرهنگ مورد تهاجم نا مطلوب هستند . بر فرهنگ مورد تهاجم تحمیل می کنند.

4-تبادل فرهنگی با ارتقا به نکات قوت فرهنگ ها انجام می شود اما تهاجم فرهنگی بر اساس تکیه بر نقاط ضعف فرهنگ مورد تهاجم نقاط ضعف و قوت فرهنگ متهاجمی انجام می گیرد .

5- ویژگی های تهاجم فرهنگی چیست ؟

1- سخت افزاری : همان ساختاری(منظور همان اسباب تهاجم فرهنگی)

2-کارکردی : که همان زمینه های بروز تهاجم فرهنگی است .

6- نقش مطبوعات در فعالیت های فرهنگی را بنویسید ؟

1- مطبوعات جزء رکن چهارم دموکراسی است ، کمک به ایجاد تفاهم ملی در راستای توسعه ملی از طریق تبادل آراء وتبادل افکار و تمسک به روش های منطقی .

2- کمک به ایجاد ثبات برای توسعه اقتصادی ، اجتماعی و فرهنگی .

3- گسترش فرهنگ نقد و گفتگو با توجه به ارزش های معنوی و مبانی وموازین نظام .

4-صیانت خودجوش ودرون زا از ارزش های دینی و انقلابی .

5- روشن کردن گسل های اجتماعی و فرهنگی در چهار چوب قوانین .

6- تلاش در برجسته کردن ساختارهای اقتصادی و فرهنگی و احترام به ارزش های ملی و اسلامی

7- بررسی مشکلات اجتماعی برای یافتن راه حل های عمومی

8- بررسی جلوگیری از نفوذ سیاسی ، فرهنگی و اجتماعی دشمنان برای حفظ استقلال کشور

9- توسعه و تقویت خبر گذاری های داخلی

10- جلوگیری از عوام زدگی فریبی و تکیه بر باورها ، عادات و شیوه های درست

7- اهمیت و فواید برگزاری فعالیت های فرهنگی چیست ؟

1-حفظ روحیه و شور انقلابی مردم می شود .

2- ترویج مفاهیم و معارف اسلامی و رعایت حد اعتدال در تبلیغ

3- یادآوری حماسه ایثار شهدا ، جانبازان ، آزادگان در دوران مختلف جامعه می گردد.

4- استفاده کامل از فضاهای فرهنگی و مذهبی مثل حسینیه ها برای ایجاد تحرک فرهنگی .

5- تقویت مراکز فرهنگی و هنری و کمک به افزایش تولیدات این مراکز .

6- بهینه سازی و روز آمد کردن روش های سنتی تبلیغ و استفاده از روش های نوین تبلیغی

7- هماهنگی در تبلیغ و فعالیت های رسانه ای .

8- طرق ایجاد واحدهای ارتباطات مردمی را بنویسید ؟

الف : شیوه های مستقیم :

1-نظر خواهی عمومی : با بهره گیری از یک واحد مستقل سنجش افکار و نظر خواهی

2- ایجاد و تقویت شبکه های ارتباطی ( تلفن گویا ، صندوق پستی ، محل مناسب برای تماس حضوری مردم ، رسانه های جمعی و ... )

3- استفاده از شیوه های متعدد به تناسب ماهیت کاری

4- استفاده از پایگاه مردمی ( نماز جمعه )

ب : شیوه های غیر مستقیم :

1-روحانیت ( مساجد ) : از طریق ارائه پرسشنامه ، مصاحبه حضوری ، شرکت در جلسات عمومی منطقه ای روحانیت .

2- مجلس شورای اسلامی : از طریق نمایندگان آن در واقع منتخبین مردم می باشند و در نتیجه در جریان نظرات و انتقادات و پیشنهادات مردم قرار می گیرند .

9- ویژگی های کارگزار یا مدیر روابط عمومی را بنویسید ؟

1-خصوصیات تشخیصی و معیارهای اخلاقی و ارزشی : ( که عبارتند از درستس=ی ، امانتداری ، شهامت ، صداقت ، هوش و زیرکی ، سرعت انتقال اطلاعات ، نو آوری و ...

2- اطلاعات عمومی و دانش اجتماعی وسیع در زمینه های سیاسی ، اجتماعی ؛ فرهنگی ، اقتصادی ، بازرگانی . غیره

3- دانش تخصص در زمینه رشته روابط عمومی و تسلط بر تکنیک های آن و همچنین تسلط بر کارهای وسایل ارتباط جمعی و روش تحقیق علمی در علوم اجتماعی جهت یافتن راه حل صحیح مشکلات .

10- تاثیرات و آسیب های فعالیت های فرهنگی در حوزه های فرهنگی – اجتماعی ، اقتصادی و سیاسی را بنویسید ؟

حوزه فرهنگی :

1-فقدان الگوی فرهنگی در سطوح مختلف زندگی

2- وجود ضعف های جدی در نظام تعلیم و تربیت

3- یکسان پنداری عملکرد مدیران ، روحانیت و اسطوره های فکری با ارزشهای دینی و دامن زدن به این باور در نگرش های عمومی

4- عدم وجود الگوی تبیینی برای تحقق ارزشها و باورهای دینی در جامعه

حوزه اجتماعی :

1-نارسایی در گستره عدالت اجتماعی

2- مطلق گرایی در تحقق و تامین ایده ها و آرمانهای بدون توجه به واقعیت موجود

3- ناهمگونی نهادهای اجتماعی و تداخل در وظایف

4- فقدان پیوند مستحکم بین نهادهای اجتماعی و اقشار گوناگون مردم

5- جوان بودن جمعیت کشور

حوزه اقتصاد :

1-نارسایی در گستره نظام اقتصادی مبتنی بر دین

2- عدم توجه به اقتصاد بومی و منطقه ای در فرایند نو سازی اقتصادی

3- نارسایی دررویکرد اقتصاد فرهنگ و هنر کشور

حوزه سیاسی :

1-آمیختگی مسائل فرهنگی نظام با منافع گروهها

2- تسلط بعضی خرده فرهنگ ها از طریق سیاسی بر فرهنگ ملی در تاریخ کشور

3- کم توجهی به نظرات مردم در تصمیم گیری های سیاسی

4- نقش تخریب متقابل جناحهای سیاسی

5- قطبی شدن فضای سیاسی کشور

11- تفاوت شیوه های برنامه ریزی و رهبری را توضیح دهید ؟

دربرنامه ریزی و رهبری فرهنگ دو رویکرد کلان وجود دارد که عبارتند از :

1-رویکرد اول دارای ساختار ویژه ای است که دگرگونی ها و تغییرات آن کاملا تابع ساز و کارهای درون جامعه و تاریخی است و به هیچ رو نمی توان از بیرون تغییرات پیش بینی شده ای را در آن پدید آورد . مثل شخصیت های مهم .

2- رویکرد دوم فرهنگ را همانند سایر پدیده های اجتماعی قلمداد می کند و امکان برنامه ریزی در این زمینه را میسر و تا حدودی ضروری می انگارد .

12- اهم شیوه های برنامه ریزی فرهنگی را بنویسید ؟

1-باز شناسی و ارزیابی مواریث ( میراث فرهنگی ) مثل سنن تاریخی ، ملی در عرصه های مختلف دینی ؛ علمی ، ادبی ، هنری

2- شناخت جامع فرهنگ و مدنیت اسلام و ایران و ترویج اخلاق و معارف اسلامی

3- ارتباط فعال با کشورها و ملتها و تحکیم پیوند مودت و تقویت همبستگی با مسلمانان و ملل دیگر جهان

4- ایجاد وحدت رویه و هماهنگی فرهنگی در میان دستگاههای مختلف نظام ایران

5- تکیه و تاکید بر آرمان ها و ارزش های معنوی و فرهنگ اسلامی

۶ - مبادله و رابطه فرهنگی میان بخش های دولتی و غیر دولتی در جهت افزایش و ارتقائ دانش

۷- تسهیل و تقویت امور برنامه ریزی ، نظارت و ارزیابی فرهنگی در عین حمایت از تعدد و تنوع و آزادی فعالیت های فرهنگی مردمی

13- اصول مدیریت را نوشته و فواید برنامه ریزی را بنویسید ؟

الف : اصول مدیریت عبارتند از : 1-برنامه ریزی 2- سازماندهی 3- بسیج امکانات 4- کنترل و ارزشیابی

ب : فواید برنامه ریزی عبارتند از : 1-جهت دهی به کار مدیران و کارکنان 2- ایجاد هماهنگی بین واحدها 3- شفاف سازی و روشن شدن فعالیت ها و کارها

14- عوامل تهاجم فرهنگی را نام ببرید ؟

1-شناخت ملت ها 2- بی هویت کردن و از خود بیگانگی 3- تحمیل فرهنگ از طریق آموزش

15- اصول مدیریت فعالیت های فرهنگی را نوشته و یکی را شرح دهید ؟

1-زمان شناسی و بهره گیری از زمان 2- دین محوری 3- انسان مداری 4- انعطاف پذیری در حین حال و پافشاری بر اصول اولیه 5- مشارکت دادن آحاد مردم 6- توجه و تقویت فرهنگی ملی و مذهبی 7- عقلانیت محوری 8- جذابیت بخشی 9- تاکید بر جذابیت و پرهیز از دفع .

شرح زمان شناسی و بهره گیری از زمان : مدیران فرهنگی اولا باید ارزش زمان را بدانند و حداکثر استفاده از زمان موجود را داشته باشند و فرصت ها را از دست ندهند ، چون زمان یک سرمایه عظیم برای آینده کشور می باشد .

16 -موانع مشارکت مردم در فعالیت های فرهنگی را نام ببرید و یکی را به اختصار شرح دهید ؟

1-موانع سیاسی 2- موانع فرهنگی 3- موانع اجتماعی 4- موانع اقتصادی 5- موانع تاریخی

شرح موانع اقتصادی : مثل فقر و به دنبال امرار معاش بودن و سر گرم زندگی روز مره بودن

17- انواع تجمعات را نام ببرید و چهار مورد را بدلخواه شرح دهید ؟

انواع تجمعات عبارتند از : 1-کنفرانس 2- کنگره 3- سمپوزیوم 4- سمینار 5- کمیسیون 6- کمیته 7- پرزیدیوم 8- پلنوم 9- میز گرد 10- مناظره 11- مجمع عمومی

18-کنفرانس: یعنی محلی که در آن بصورت گفتگو محور در مورد مسائل گوناگون بین المللی در راستای تنویر افکار عمومی انجام می گیرد . همانطور که گفته شد در سطح بین المللی است و افکار افراد جنبه واگرایی در بدو کار دارد که پس از آن ( پس از شرکت در کنفرانس ) افکار افراد به همگرایی سوق پیدا می کند .

19- کنگره : مجلس و مجمعی است که در جهت مشورت و حفظ منافع عمومی و طرح مسائل علمی ؛ ادبی ، سیاسی و اجتماعی تشکیل می گردد . تبادل نظر و مشورت از مهمترین رسالت های کنگره است . کنگره در سطح درون مرزی است و به بررسی منافع عموم می پردازد و حمایت از نخبگان منافع عده خاصی می باشد .

20- سمپو زیوم : یعنی نوعی فعالیت است که بشکل ضیافت بوده و توجهی به سن و سال افراد نمی شود . در سمپو زیوم یک محیط شاد و فرحبخش و با غنا بر قرار است که به بررسی مسائل علمی می پردازد . رسمیت یافتن مجلس در تایم مخصوص و محدودی انجام می گیرد و تبادل نظر خیلی زیاد است .

21- سمینار : سمینار به معنی قلمستان و بذر افشاندن است . اما اصطلاحا به مدرسه و موسسه ای گفته می شود که در آن روحانیون را برای فرا گرفتن اصول و قوانین مذهب تحت تعلیم و تربیت قرار می دادند . امروزه به دسته ای از دانشجویان یا محقان گفته می شود که زیر نظر یک استاد یا کارشناس به تحقیق پرداخته و سخنرانیهایی در آن رشته ترتیب می دهند .